İsrail, onlarca yıl boyunca dünyanın farklı bölgelerinde üst düzey suikastlarla hedef aldığı yüksek değerli hedef (YDH) tek tek ortadan kaldırdı. YDH kavramı, terör uzmanlarınca örgüt içindeki kritik konumda bulunan liderler, komutanlar, finans sorumluları, propaganda figürleri gibi isimler için kullanılıyor.
Filistinli liderlerden Hizbullah komutanlarına, hatta Avrupa ve Orta Doğu şehirlerindeki siyasi figürlere kadar uzanan bu listeye Ghassan Kanafani, Yahya Ayyash, Ahmed Yasin, Abdülaziz Rantisi, İmad Mughniyeh, Mahmoud al-Mabhouh, Ahmed el-Cabari, Bahaa Ebu al-Atta gibi kritik isimler girdi.
Ancak 7 Ekim 2023 sonrasında başlayan savaşla birlikte tablo değişti. İsrail, sadece iki yıl içinde Hamas ve İslami Cihad’ın en tepe kadrosuna yönelik peş peşe operasyonlar düzenleyerek, 70 yıldır parça parça sürdürdüğü suikast stratejisinden çok daha fazlasını kısa sürede gerçekleştirdi.
HAMAS’A YÖNELİK OPERASYONLAR
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik operasyonları, Hamas’ın askerî ve siyasî liderlik kadrolarına ciddi darbeler vurdu. 7 Ekim saldırılarının mimarı olarak gösterilen Yahya Sinvar, İsrail tarafından “Kötülüğün Yüzü” olarak tanımlanmıştı ve öldürüldüğü belirtildi. Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin de Temmuz 2024’te Tahran’da düzenlenen bir saldırıda hayatını kaybettiği bildirildi. İsrail bu saldırıyla ilgili olduğunu doğrulamadı. Hamas’ın askerî kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed Deif’in de öldürülenler arasında olduğu ifade edildi. Ayrıca, Hamas’ın önde gelen liderlerinden ve örgütün askerî kanadının kurucularından Salih el-Aruri 2 Ocak 2024’te Beyrut’ta öldürüldü.
İsmail Haniye ve Yahya Sinvar
İsrail, bu isimlerin yanında; Hamas’ın Lübnan sorumlusu Fetih Şerif Ebu El Emin, Hamas hava sisteminin başkanı Merad Abu Merad, bir komando kuvvetinin bölük komutanı Ali Qadi, Hamas’ın Merkez Cebeliye Taburu Komutanı İbrahim Biari, İzzeddin el-Kassam Tugaylarının Sözcüsü Ebu Ubeyde ve Hamas’ın askerî kanadının üç numaralı ismi Marwan Issa gibi isimleri de etkisiz hâle getirdi.
HİZBULLAH HEDEFLERİ
Çatışmanın coğrafi kapsamı, Lübnan ve Suriye’deki Hizbullah ve İran hedeflerini de kapsayacak şekilde genişledi. Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah, 27 Eylül 2024’te Beyrut’taki bir hava saldırısında öldürüldü. Aynı saldırıda Hizbullah’ın güney cephesi komutanı Ali Karaki ve örgütün Merkez Konseyi Başkan Yardımcısı Nebil Kavuk da hayatını kaybetti. Temmuz 2024’te Beyrut’taki bir başka hava saldırısında Hizbullah’un üst düzey komutanlarından Fuad Şükrü öldürüldü. İsrail’in Suriye’deki operasyonlarında ise, Hizbullah’ın Suriyelileri silah altına almaktan sorumlu lideri Ahmet El Cabir de hedef alındı.
İsrail’in saldırılarında Hizbullah’ın Radwan Gücü’nün kıdemli komutanı Wissam el-Tawil, Hamas’ın İsrail’e yönelik roket saldırılarından sorumlu Hassan Hakashah, Hizbullah’ın seçkin Nasr Gücü’nün komutanı Taleb Abdullah, Hizbullah’ın “Aziz” Birimi komutanı Muhammed Naame Nasır, Radwan Gücü’nün başkomutanı İbrahim Aqil, Radwan özel kuvvetlerinin askerî operasyonlarını denetleyen üst düzey komutan Ahmed Vehbi, çrgütün roket ve füze bölümünün komutanı İbrahim Kubeysi, ve Hizbullah’ın sözcüsü Muhammed Afif öldürülenler arasında.
Hasan Nasrallah
İRAN DEVRİM MUHAFIZLARI KOMUTANLARI
İsrail’in operasyonları doğrudan İran Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) komutanlarını da hedef aldı. IRGC’nin Suriye’deki askerî danışmanı Razi Musevi, 25 Aralık 2023’te Şam yakınlarında düzenlenen bir saldırıda öldürüldü. 2 Nisan 2024’te Şam’daki İran diplomatik misyonuna düzenlenen hava saldırısında ise Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahidi ve Tuğgeneral Muhammed Hadi Hac Rahimi’nin de aralarında bulunduğu yedi İranlı yetkili hayatını kaybetti.
İRAN CUMHURBAŞKANI REİSİ’NİN ŞÜPHELİ ÖLÜMÜ
Devrim Muhafızları’nın yanında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahiyan da 19 Mayıs 2024 yılında hayatını kaybetti. İsrail, helikopterin düşmesini üstlenmezken yurt içi ve yurt dışında yaşayan hedeflerini bir bir hedef alan İsrail bir numaralı şüpheli olarak akıllarda kaldı.
12 GÜN SAVAŞI
İsrail ile İran arasında 13 Haziran 2025’te patlak veren ve 12 gün sürmesiyle “12 Gün Savaşı” olan adlandırılan çatışmalarda İran’ın üst düzey yetkilileri hedef alındı. İsrail, başta İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Hatam el-Anbiya Karargahı’nın komutanı Gülam Ali Reşid ile Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Amir Ali Hacızade olmak üzere 30’a yakın üst kademe komutanla birlikte 11 nükleer fizikçiyi de İran içindeki ajanlarının gerçekleştirdiği suikastlarla öldürmüştür.
HUSİLER NAMLUNUN UCUNDA
Yemen’de Husiler, İsrail’in 28 Ağustos’ta Sana’ya düzenlediği saldırıda, yönetimleri altındaki hükümetin Başbakanı Ahmet Galib er-Rehavi ile beraberindeki bazı bakanların hayatını kaybettiğini duyurdu.
Husilere bağlı Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Değişim ve İnşa Hükümeti’nin başında bulunan Başbakan Ahmed Galib er-Rehavi, beraberindeki bazı bakanlarla birlikte geçen perşembe günü şehit olmuştur” ifadeleri yer aldı.
İsrail’in hedef listesi Hamas ve Hizbullah’ın ötesine geçerek diğer Filistinli grupları da kapsadı. Filistin İslami Cihad Hareketi’nin komutanlarından Mahmud Yusuf Ebu Tahi, Gazze’nin Han Yunus bölgesinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldü.
Ulaş Fakir